Vụ nổ cảng Beirut do loại muối dùng hàng ngày trong nông nghiệp 2020-08-08 11:53:01 Elen Trần Sinh Viên Plus - Cộng Đồng Sinh Viên Việt Nam Elen Trần Sinh Viên Plus - Cộng Đồng Sinh Viên Việt Nam Vụ nổ cảng Beirut do loại muối dùng hàng ngày trong nông nghiệp Như vậy thủ phạm của vụ nổ khủng khiếp tại cảng Beirut khiến ít nhất 135 người thiệt mạng, hơn 5000 người bị thương chính là Ammonium nitrate. Từ một thứ quan trọng trong nông nghiệp đến nguyên liệu chế tạo bom Ammonium nitrate là một muối hóa học, màu trắng được sản xuất trong công nghiệp, sản lượng toàn cầu ước tính 20 triệu tấn mỗi năm. Công thức hóa học của nó là NH4NO3 và được sản xuất bằng cách cho khí amoniac (NH3) và dung dịch axit nitric (HNO3) đi qua đường ống. Amoni nitrat hình thành do sự kết hợp của amoniac với axit nitric và do nhiệt lượng lớn được giải phóng trong quá trình phản ứng này, đường ống và các thiết bị hỗ trợ phải rất cứng và bền. Dung dịch amoni nitrat trong nước được cho bay hơi và phần còn lại là tinh thể trắng tinh khiết mà chúng ta thấy trong hình trên. Ứng dụng chính của ammonium nitrate là dùng trong phân bón, là chìa khóa cho sự phát triển của cây trồng được giải phóng vào đất. Bên cạnh là phân đạm, amoni nitrat còn là một thành phần quan trọng trong thuốc nổ công nghiệp, là một chất oxy hóa cao, cung cấp oxy cần thiết giúp thuốc nổ phát lửa và cháy nhanh hơn. Khi làm nóng amoni nitrat với dầu nhiên liệu, loại muối này sẽ giải phóng oxy khiến dầu cháy nhanh và phát nổi. Các hoạt động như khai thác than, khai thác đá, mỏ kim loại và xây dựng dân dụng thường sử dụng loại thuốc nổ này. Bên cạnh đó, Amoni nitrat còn được dùng như một chất kiểm soát tốc độ phát nổ của các chất nổ khác từ mìn, pháo hoa, tên lửa. Gần gũi hơn là diêm, amoni nitrat đóng vai trò là hợp chất giúp diêm dễ cháy hơn. 2750 tấn amoni nitrat tại cảng Beirut ở đâu mà ra? Theo thông tin từ ShipArrested thì ngày 23 tháng 9 năm 2013, một tàu chở hàng có tên MV Rhosus đã bị Lebanon đã bắt giữ, trên tàu có 2750 tấn amoni nitrat. Con tàu này đang trên đường từ Georgia đến Mozambique, thuộc sở hữu của một doanh nhân người Nga và số amoni nitrat được dùng làm phân bón nông nghiệp. Thế nhưng do trục trặc về tài chính khi dừng ở Hy Lạp để tiếp nhiên liệu nên con tàu phải đi đường vòng và cập cảng Beirut. Khi ở cảng Beirut, do nợ cảng phí, tàu MV Rhosus bị chính quyền cảng địa bắt giữ vì “vi phạm nghiêm trọng hoạt động điều hành tàu”. Thủy thủ đoàn sau cùng được cho hồi hương, còn tàu MV Rhosus không rời đi nữa, biến nó trở thành một quả bomb nổi. Vào tháng 11 năm 2014, số amoni nitrat đã được địa phương cho dỡ xuống và cất giữ trong một nhà kho tại cảng. Chapid Merhi, Cựu cục trưởng hải quan Lebanon từng cảnh báo: “Do sự nguy hiểm cực kỳ cao của hàng hóa trên tàu (amoni nitrat) đang được lưu trữ trong điều kiện không phù hợp, chúng tôi đã nhắc lại yêu cầu với Cảng vụ Beirut để tái xuất hàng hóa ngay lập tức nhằm đảm bảo an toàn cho cảng cũng như những người tại đây.” Badri Daher, Cục trưởng hải quan Lebanon hiện tại cho biết từ năm 2014 đã nhiều lần đề nghị giải quyết số hàng hóa nguy hiểm này, tuy nhiên giới chức trách không phản hồi. Như vậy trong suốt 6 năm 2750 tấn amoni nitrat này đã được lưu trữ trong điều kiện thiếu an toàn. Đặc biệt nơi lưu trữ số hàng hóa này lại nằm sát khu mua sắm và phố đêm của Beirut. Tại sao kho amoni nitrat tại Beirut phát nổ? Amoni nitrat rắn ở nhiệt độ cao sẽ bị phân hủy thành khí ni-tơ oxit và hơi nước. Theo thời gian amoni nitrat sẽ tự phân rã nổ, một lượng nhỏ sẽ không thành vấn đề nhưng sẽ cực kỳ nguy hiểm khi lưu trữ khối lượng lớn. Theo giáo sư hóa học đại học London, Andrea Sella, sau một thời gian lưu trữ, amoni nitrat sẽ hấp thụ hơi ẩm và trở thành một khối đá khổng lồ và năng lượng từ vụ nổ sẽ rất lớn. Trên thực tế Amoni nitrat có khả năng thúc đẩy quá trình đốt cháy và cho phép các chất khác dễ bắt lửa hơn, tuy nhiên bản thân nó lại không dễ cháy. Nếu bảo quản trong điều kiện bình thường, tránh xa nguồn nhiệt cao thì rất khó để đốt cháy amoni nitrat. Theo lời của mật vụ Philip Ingram, amoni nitrat khi để càng lâu thì càng có khả năng bị lẫn các vật chất khác như dầu nhiên liệu. Như vậy, chỉ cần một tia lửa hay một nguồn nhiệt là amoni nitrat sẽ phản ứng hóa học gây ra vụ nổ khủng khiếp. Ảnh được người dùng trên reddit chia sẻ về kho chứa amoni nitrat trước khi thảm kịch xảy ra. Xem thêm: 10 công trình thư viện trường đẹp, độc đáo nhất thế giới Theo công bố của thủ tướng Lebanon, ở kho cảng Beirut khi đó có đến 2750 tấn amoni nitrat và không loại trừ khả năng amoni nitrat đã lẫn dầu nhiên liệu và gây nổ. Nó không khác một quả bom và sóng xung kích ghi nhận từ vụ nổ này tương đương động đất 3.3 độ richter. Đám mây hình nấm và khí gas! Giáo sư Sella nói rằng khi vụ nổ phát ra từ trung tâm, thứ chúng ta đã thấy là một con sóng xung kích cực mạnh di chuyển trong không khí. Sella lý giải: “Đám mây tạo ra vì không khí giãn nở nhanh rồi nguội đi đột ngột kết hợp nước bị ngưng tụ.” Theo thống kê ban đầu, vụ nổ khiến ít nhất 135 người thiệt mạng và hơn 5000 người bị thương. Nhiều tòa nhà lớn bị phá hủy và các nhà kho dọc theo cảng Beirut đều bị san bằng. Từ vụ đánh bomb Oklahoma bằng amoni nitrat Amoni nitrat được sử dụng rộng rãi trong quân đội vì chúng rẻ, dễ chế tạo và dĩ nhiên, những kẻ khủng bố cũng biết được điều này. Vụ đánh bomb bằng amoni nitrat nổi tiếng nhất vào năm 1995 tại thành phố Oklahoma là một điển hình. Tại Oklahoma lúc 9 giờ sáng ngày 19 tháng 4 năm 1995, 2 kẻ khủng bố đã thực hiện một cuộc đánh bomb làm chết ít nhất 168 người trong đó có nhiều trẻ em và bị thương hơn 680 người khác. Tòa nhà liên bang sau đó phải đập bỏ hoàn toàn vì bị phá hủy hơn 1/3. Ước tính vụ nổi gây thiệt hại 652 triệu đô khi phá hủy 324 tòa trong bán kính 16 khối nhà, làm vỡ kính 258 tòa nhà gần đó, phá hủy 86 chiếc xe hơi. Được biết, 2 kẻ khủng bố đều từng là quân nhân và cả 2 đã đánh cắp 9 khối thuốc nổ nhị phân Kinestik (thuốc nổ gồm 2 thành phần: amoni nitrat và nitrometan). Một trong hai kẻ này đã mua thêm 40 túi phân bón amoni nitrat nữa. Bộ đôi sau đó đã nhồi thuốc nổ đặt lên một chiếc xe tải và tiến hành vụ đánh bomb đẫm máu. Ảnh: Tinhte.vn Tham gia group Sinh Viên Plus để khám phá thêm nhiều điều thú vị tại : https://sinhvienplus.vn/group