Trong năm mới, hàng triệu cán bộ, công chức phải kê khai tài sản, thu nhập cá nhân 2021-01-05 03:49:03 Minh Quang Sinh Viên Plus - Cộng Đồng Sinh Viên Việt Nam Minh Quang Sinh Viên Plus - Cộng Đồng Sinh Viên Việt Nam Trong năm mới, hàng triệu cán bộ, công chức phải kê khai tài sản, thu nhập cá nhân Bước sang năm mới 2021, sẽ hoàn thành việc kê khai tài sản, thu nhập của tất cả cán bộ, công chức, kể cả mới tuyển dụng trong quý 1 sắp tới. Ông Đinh Văn Minh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế – Thanh tra Chính phủ cho biết, theo tính toán, lần đầu có khoảng 3,5-4 triệu cán bộ, công chức, viên chức phải kê khai tài sản, thu nhập. Theo ông Minh, về việc kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan, tổ chức đơn vị có hiệu lực vào 20/12/2020 theo nghị định 130/2020. Nhưng vẫn chưa thể triển khai ngay do tính chất phức tạp, số lượng người kê khai tài sản quá lớn và có nhiều điểm mới. Vì thế việc này sẽ được bắt đầu từ 1/1/2021 và hoàn thành trong quý 1. Hàng năm, 105 vị trí từ phó trở lên phải kê khai tài sản Thưa ông, so với các quy định trước đây thì việc nghị định mới ra đời có những quy định nào mới đáng chú ý? Để đảm bảo cho việc kiểm soát tài sản, thu nhập thực chất hơn, có thể nói, ngay cả Luật PCTN 2018 và Nghị định 130 đều có rất nhiều điểm mới Đối tượng kê khai tài sản lần này vừa rộng, vừa có trọng tâm là điểm mới đáng chú ý nhất. Hiện nay tất cả cán bộ, công chức, kể cả mới tuyển dụng vào đều phải kê khai; riêng viên chức thì từ phó phòng, so với trước kia đối tượng kê khai chỉ là trưởng phòng cấp huyện trở lên. Bốn đối tượng kê khai tài sản theo Nghị định quy định: một là tất cả cán bộ, công chức; hai là phó phòng trong các đơn vị sự nghiệp công lập và doanh nghiệp nhà nước; ba là sĩ quan công an, quân đội, quân nhân quốc phòng; thứ tư là những người ứng cử ĐBQH, đại biểu HĐND. Như vậy, do số lượng người kê khai rất lớn, nên chỉ kê khai lần đầu và chỉ một lần như một hoạt động rất bình thường trong hồ sơ cán bộ khác với căn bản là trước kia năm nào cũng phải kê khai. Khi tài sản tăng thêm 300 triệu đối tượng chỉ kê khai bổ sung. Tuy nhiên, những đối tượng có nguy cơ tham nhũng nhiều hơn sẽ là những người phải kê khai hàng năm. Những đối tượng ấy là những người giữ vị trí từ giám đốc sở trở lên; những người làm công tác trong một số lĩnh vực dễ xảy ra tham nhũng như: tổ chức cán bộ, công tác quản lý và sử dụng tài sản công, tài chính công; những người giải quyết trực tiếp việc của công dân, cơ quan, tổ chức như làm sổ đỏ, thủ tục đăng ký kinh doanh,… 105 vị trí công việc, cán bộ, công chức từ phó phòng trở lên phải kê khai tài sản hàng năm được liệt kê trong phụ lục của Nghị định. Ngoài ra, còn có những người được coi là nắm giữ nhiều quyền lực và có cơ hội để tham nhũng cần kiểm soát là những người đại diện phần vốn góp của nhà nước tại doanh nghiệp và 13 ngạch công chức. Trong đó bao gồm: kiểm sát viên, thanh tra viên, kiểm tra viên của đảng, kiểm tra viên hải quan, kiểm soát thị trường, thẩm phán, kiểm sát viên… Vậy để đảm bảo việc kê khai chính xác, trung thực và có thể xử lý nhanh, hiệu quả các vấn đề phát sinh, ngăn chặn việc tẩu tán tài sản thì cơ quan nào sẽ kiểm soát tài sản, thu nhập và họ có những quyền năng gì? Cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập được quy định theo hướng hình thành các cơ quan bán chuyên trách. Có thể hiểu là sẽ giao thêm nhiệm vụ, chức năng cho một số cơ quan nhưng không thành lập mới. Các cơ quan này đương nhiên phải tổ chức lại để làm sao đáp ứng được nhiệm vụ trong quá trình tổ chức thực hiện. Theo luật quy định để bảo đảm họ có thể thực hiện được việc kiểm soát tài sản, thu nhập do vậy các cơ quan này có những quyền rất quan trọng. Chẳng hạn khi thấy có gì đó nghi ngờ cơ quan này có quyền yêu cầu cung cấp thông tin như yêu cầu ngân hàng cung cấp thông tin về chủ tài khoản, yêu cầu cơ quan quản lý nhà đất cung cấp thông tin về nhà đất… Việc này cũng nhằm hạn chế tình trạng các cơ quan quản lý về tài sản lấy cớ bảo mật để né cung cấp thông tin. Trước kia, muốn xác minh phải làm rất nhiều trình tự, thủ tục. Nhưng hiện nay cơ quan này có quyền tự mình quyết định đi xác minh. Ngoài ra, để ngăn chặn việc các tổ chức, cá nhân tẩu tán tài sản, hủy hoại tài sản, chuyển dịch tài sản các cơ quan này còn có quyền yêu cầu phong tỏa tài khoản, yêu cầu không sang tên nhà đất… Việc kiểm soát tài sản, thu nhập để một mặt kiểm soát được, mặt khác bảo đảm sau này thu hồi được tài sản có nguồn gốc từ tham nhũng là những quyền hạn rất quan trọng và liên quan đến ý nghĩa. Tìm ra người ngẫu nhiên từ việc bốc thăm Khi kê khai tài sản là việc xác minh như thế nào để tránh hình thức là một trong những nội dung quan trọng được nhiều người quan tâm? Việc xác minh tài sản, thu nhập là những nội dung có nhiều điểm mới. Để phục vụ công tác cán bộ bản thân cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập có quyền chủ động xác minh, có thể dựa vào tố cáo, theo yêu cầu của các cơ quan có thẩm quyền. Cụ thể, cơ quan này có quyền đặt câu hỏi và cần thiết thì quyết định tiến hành xác minh khi thấy có dấu hiệu rõ ràng về sự không trung thực như có ông cán bộ đi xe hơi xịn hay ở biệt thự 5, 7 năm nhưng trong kê khai không thấy có. Đặc biệt, lần này có thêm xác minh ngẫu nhiên là một hình thức mới nữa. Tức là ngoài việc xác minh khi có dấu hiệu không trung thực, có tố cáo, có yêu cầu cơ quan cấp trên… thì có một loại nữa là ngẫu nhiên. Có nghĩa là bất cứ lúc nào không vì lý do gì cả người nào cũng có thể bị xác minh. Dù có che giấu kỹ đến đâu thì bất kỳ lúc đó cũng có thể nằm trong diện xác minh, đây chính là hình thức để nhắc nhở, “cảnh báo” cho tất cả những người kê khai tài sản. Mỗi khi đặt bút kê khai tài sản người kê khai cũng phải đề cao tính trách nhiệm, trung thực. Dù vậy, nói là ngẫu nhiên nhưng không có nghĩa là tuyệt đối. Vẫn phải căn cứ vào các kế hoạch. cụ thể như năm nay, một số lĩnh vực nào đó nhiều sai phạm, tham nhũng thì Ban chỉ đạo Trung ương PCTN sẽ có sự chỉ đạo tăng cường kiểm tra, giám sát những cán bộ, công chức làm việc trong lĩnh vực đó. Việc xây dựng kế hoạch xác minh và các bộ ngành, địa phương trên có sở xây dựng và triển khai thực hiện sẽ được các thanh tra Chính phủ có định hướng hàng năm. Hàng năm chọn 20% số cơ quan thuộc diện mình kiểm soát là quyết tâm lớn của chúng ta hiện nay. Ví dụ như thanh tra Chính phủ có 20 đầu mối thì mỗi năm xác minh 20% tức là khoảng 4 cơ quan được xác định là “có nhiều vấn đề”. Cố gắng làm sao xác minh được 10% số cán bộ, công chức thuộc diện kê khai hàng năm trong từng cơ quan, ví dụ 5 người được xác minh trong tổng số 50 người trong 1 cơ quan. Luôn phải có một người đứng đầu hay cấp phó của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị đó trong 10% được xác minh này. Không phải ngẫu nhiên ngay từ đầu mà lúc đó mới bốc thăm để tìm ra người ngẫu nhiên vào diện xác minh. Hành vi kê khai không trung thực được miễn kỷ luật khi tự từ chức Sẽ có tác động như thế nào đến người kê khai khi có kết quả xác minh tài sản thu nhập? Mục đích quan trọng nhất của xác minh tài sản thu nhập là đánh giá người kê khai trung thực hay không. Theo quy định của Luật PCTN và nghị định mới nếu người kê khai bị kết luận là không trung thực có thể bị cảnh cáo chứ không có khiển trách. Việc này khiến họ có thể bị hạ bậc lương, giáng chức, cách chức, buộc thôi việc. Đang ứng cử thì bị gạch tên khỏi danh sách, đang được quy hoạch thì bị bỏ ra khỏi quy hoạch, được dự kiến bổ nhiệm sẽ không được nữa… Đó là cả vấn đề rất lớn khi một người đang chuẩn bị được bổ nhiệm chức vụ nào đó mà không được bổ nhiệm nữa. Tuy nhiên, nếu chủ động từ chức khi bị xác định không trung thực nghị định cũng có quy định sẽ được xem xét miễn kỷ luật. Đây là đấu tranh phòng chống tham nhũng là làm sao cho hiệu quả chứ việc này không phải là xí xóa. Việc từ chức là một việc rất nặng nề đối với người đang làm lãnh đạo. Nhưng khi người lãnh đạo, quản lý không trung thực thì không đủ uy tín để lãnh đạo người khác, bây giờ mình đang nói nhiều về văn hóa từ chức. Không nhất thiết chỉ nhằm trừng phạt mà Điều đó thể hiện tính nhân văn và coi trọng hiệu quả của cuộc đấu tranh chống tham nhũng. Để tránh tình trạng đứng tên hộ, núp bóng thì câu chuyện kiểm soát tài sản của người nhà, người thân quan chức được xử lý như thế nào? Tình trạng đứng tên người khác trong việc kê khai tài sản hiện nay vẫn còn hạn chế là chỉ kiểm soát được tài sản cán bộ, công chức. Nhiều ý kiến cũng rất muốn mở rộng đối tượng cả tài sản của vợ chồng, con, cha mẹ, họ hàng, trong các phiên hợp Quốc hội. Nhưng những người đủ tuổi thành niên có quyền và tự chịu trách nhiệm về mặt pháp lý đấy là quyền tài sản, là quyền con người, quyền công dân. Như vậy cũng là ngoài khả năng của người kê khai. Ví dụ không có khả năng buộc con mình cho biết tài sản, thu nhập để kê khai theo quy định khi con đã lập gia đình riêng, làm ăn ở xa, thậm chí là nước ngoài. Tuy nhiên, vẫn bị xử lý nếu tài sản mang tên người khác nhưng có mối quan hệ từ người liên quan. Chẳng hạn như cái biệt thự tuy mang tên ông bố nhưng cơ quan chức năng chứng minh được có nguồn gốc từ tiền của người con là quan chức thì vẫn hoàn toàn có thể xử lý. Trước kia luật quy định tài sản tham nhũng là tài sản của người tham nhũng, có nghĩa là khi mang tên người khác thì không thể đụng vào. Còn bây giờ, có đủ cơ sở để xử lý kể cả tài sản đã mang tên người khác khi có quan niệm tài sản tham nhũng là tài sản có nguồn gốc của tham nhũng. Chúng ta phải mở rộng việc kiểm soát ra toàn xã hội bằng các công cụ thuế, chống rửa tiền, hạn chế chi tiêu tiền mặt… để việc kiểm soát thực sự có hiệu quả là giải pháp lâu dài. Ảnh: Tổng hợp Tham gia group Chuyện Sinh Viên để cùng nhau chia sẻ những trải nghiệm đẹp nhất của thời thanh xuân nhé bạn yêu ơi!