Chiều ngày 13/8, tại cuộc họp Ban chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch Covid-19, đại diện Bộ Y tế cho hay tình hình dịch bệnh tại TP.HCM sau một khoảng thời gian dài thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16 đã có những dấu hiệu tích cực. Trong vài tuần tới nếu tiếp tục thực hiện các biện pháp quyết liệt như hiện nay dịch sẽ có xu hướng giảm.
Tuy nhiên các tỉnh, thành lân cận thành phố như Bình Dương, Đồng Nai, Long An có nguy cơ bùng phát rất cao. Nếu không kiên quyết chống dịch mạnh mẽ thì tình hình sẽ thực sự phức tạp.
Các địa phương tiếp nhận một lượng lớn người dân về từ vùng dịch, tuy nhiên có thể vẫn chưa giám sát, quản lý triệt để, dễ dẫn đến nguy cơ bùng phát dịch.
Những ngày qua, Hà Nội đã thực hiện quyết liệt, nhanh chóng, kịp thời và triệt để các biện pháp giãn cách xã hội mạnh mẽ, từ đó cơ bản kiểm soát được dịch bệnh. Bên cạnh đó, nguy cơ vẫn ở mức cao bởi nhiều ca được phát hiện trong cộng đồng, chưa xác định được nguồn lây, xuất hiện rải rác tại nhiều địa điểm, đặc biệt chợ, siêu thị, các cơ sở sản xuất.
Các thành viên Ban Chỉ đạo nhấn mạnh trong cuộc họp, đầu tiên phải bảo vệ vững chắc vùng an toàn (vùng xanh), đồng thời bao vây, thu hẹp vùng nguy cơ cao (vùng cam), rất cao (vùng đỏ).
Các địa phương phải thực hiện nghiêm túc phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng người” để phát hiện những người đến, về từ địa phương khác. Có biện pháp xử lý nghiêm đối với người đến, về từ địa phương khác mà không khai báo và chính quyền cấp cơ sở không nắm được, cũng như không thực hiện các biện pháp quản lý y tế đối với những người này.
Trong thời gian thực hiện chỉ thị giãn cách phải một mực nghiêm ngặt, thực chất; tuyệt đối tránh tình trạng hình thức, “chặt ngoài, lỏng trong”, đúng tinh thần “ai ở đâu ở đó”.
Theo đó, các địa phương cần thiết lập ngay hệ thống đường dây nóng, các đội y tế cộng đồng để kịp thời tiếp nhận, giám sát, hỗ trợ y tế tại chỗ cho người dân có triệu chứng bệnh cũng như các vấn đề sức khỏe khác. TP.HCM đã tuyên truyền các đơn thuốc, phương pháp tự chăm sóc, theo dõi, bảo vệ sức khoẻ người dân tại các khu cách ly, phong tỏa…
Hệ thống phân phối hàng hóa, lương thực, thực phẩm bảo đảm thông suốt để tránh tình trạng người dân ra khỏi nhà khi không thật sự cần thiết. Đội ngũ người giao hàng phải được xét nghiệm định kỳ, tiêm vaccine, có dấu hiệu nhận diện, mã QR Code.
Sau khi rút kinh nghiệm từ TP.HCM thì thấy năng lực “rà đi, soát lại” nhiều lần trên diện rộng chưa đủ; một số địa phương xuất hiện tình trạng lạm dụng xét nghiệm nhanh, “ngại” xét nghiệm RT-PCR. Ban Chỉ đạo nhấn mạnh một lần nữa phải xét nghiệm có trọng tâm, trọng điểm, bảo đảm khoa học, hiệu quả, tiết kiệm.
Trong các khu vực giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16, ở những thời điểm nhất định nếu cần xét nghiệm tầm soát cộng đồng thì lấy mẫu đại diện gia đình, xét nghiệm mẫu gộp; tận dụng nguồn lực xét nghiệm đó để tăng tần suất đối với bệnh viện, các đối tượng nguy cơ cao (phải di chuyển ra khỏi nhà), người cao tuổi, có bệnh nền… Trong đó, hướng dẫn người dân tự lấy mẫu để giảm tải cho lực lượng y tế.
Về công tác điều trị, tách riêng khu tiếp nhận ban đầu đối với người mắc Covid-19 không có triệu chứng, chưa được coi là bệnh nhân. Tổ chức phương án chăm sóc phù hợp về thể chất và tinh thần, nhằm giảm tỉ lệ F0 chuyển sang có triệu chứng. Các địa phương nên sử dụng các cơ sở có sân chơi, không gian thoáng để các F0 không triệu chứng có không gian vận động, cải thiện sức khoẻ.
Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh vai trò quan trọng của tầng điều trị thứ 2, thường đặt tại các cơ sở y tế tuyến quận, huyện, để giảm nhẹ ca mắc, không để chuyển nặng, khả năng cứu sống bệnh nhân nhiều hơn. Có 3 yếu tố cực kỳ quan trọng mà tầng điều trị này phải chuẩn bị, đó là hệ thống oxy tập trung để sử dụng máy thở dòng cao (HFNC), máy thở không xâm nhập; thuốc kháng đông và thuốc kháng viêm cho bệnh nhân sử dụng sớm để giảm mức độ chuyển nặng.
Theo Ban Chỉ đạo, nguồn lực cần được tập trung nhiều hơn cho các tầng điều trị bên dưới để cấp cứu, xử trí kịp thời những trường hợp diễn biến nặng rất nhanh; bảo đảm đủ nhân lực, thuốc, oxy y tế, trang thiết bị theo quy định để bảo đảm số giường điều trị thực chất.
Bộ Y tế đề nghị các địa phương trong thời gian tới tiếp tục đánh giá và dự báo nguy cơ theo 4 mức “Nguy cơ rất cao”, “Nguy cơ cao”, “Nguy cơ”, “Bình thường mới” cho từng địa bàn, từ cấp xã đến cấp huyện, cấp tỉnh. Tùy theo điều kiện thực tế của từng địa phương mà tính tới các yếu tố khu vực liên xã, liên huyện, liên tỉnh để có giải pháp xét nghiệm, cách ly, phong tỏa, tiêm vaccine… phù hợp.
Bao vây thu hẹp “vùng đỏ”, mở rộng “vùng xanh”, bóc tách nhanh F0 ra khỏi cộng đồng, hạn chế số ca F0 tăng nhanh, giảm thiểu thấp nhất tử vong để sớm trở về trạng thái “bình thường mới”.
Các Tổ Covid-19 cộng đồng nhất là tại các khu nhà trọ cần được tăng cường để nắm cụ thể, chi tiết các thông tin liên quan đến từng người, từng hộ, từng phòng trọ nhằm giám sát kỹ những người di chuyển ra-vào khu vực, địa bàn hiện hữu, nhất là các đối tượng F0, F1 thuộc diện cách ly.